Γερμανική ομιλία

Δημοσίευση φωτογραφίας: Έκκληση στη λογική

Η ιστορία σίγουρα δεν επαναλαμβάνεται, αλλά επειδή εμείς οι άνθρωποι είμαστε ίδιοι εδώ και χιλιάδες χρόνια, επειδή η εξέλιξη είναι πιο αργή από ό,τι μπορούμε να φανταστούμε, εμείς οι άνθρωποι ενεργούμε σε παρόμοιες καταστάσεις όπως οι πρόγονοί μας. Και μόνο για αυτόν τον λόγο, αξίζει πάντα να ανατρέχουμε στην ανθρώπινη ιστορία μας.

Πριν από λίγο καιρό -υπάρχουν ακόμη σύγχρονοι μάρτυρες- έγιναν εκλογές στη Γερμανία, δηλαδή οι εκλογές του Ράιχσταγκ στις 14 Σεπτεμβρίου 1930. Εκείνη την εποχή το SPD ήταν το ισχυρότερο κόμμα με 24,5%, το κέντρο ενώθηκε με το Λαϊκό της Βαυαρίας. Κόμμα 14,8% και οι κομμουνιστές 13,1%. Τα κόμματα των Φιλελευθέρων μαραζώνουν μεταξύ 3% και 5%, τα οποία ξεπερνιούνται από τη δεξιά γωνία στο 7%. Το σοκ εκείνη την εποχή, ωστόσο, ήταν το κέρδος του 15,5% των ψήφων, που οδήγησε τους εθνικοσοσιαλιστές στη δεύτερη θέση πίσω από το SPD με σύνολο 18,3%.

Thomas Mann, ένας αποδεδειγμένα μορφωμένος πολίτης που εξακολουθεί να αναγνωρίζεται σήμερα, εκμεταλλεύτηκε αυτό το σοκ ως ευκαιρία να πάρει μια σαφή θέση για το αποτέλεσμα των εκλογών κατά τη διάρκεια μιας ανάγνωσης συγγραφέα στο Βερολίνο, συγκεκριμένα στην Αίθουσα Μπετόβεν στις 17 Οκτωβρίου 1930. Η έκκλησή του στη λογική εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο πολιτικά έργα του σήμερα, και προσωπικά λατρεύω τον «γερμανικό λόγο» του Thomas Mann πιο κοντά από ό,τι θα μπορούσε ποτέ το «Buddenbrooks: The Decay of a Family» του 1901. Τραγικά, και τα δύο έργα πραγματεύονται την κοινωνική παρακμή, την οποία ο νομπελίστας λογοτεχνίας του 1929 είχε προβλέψει από καιρό.

Thomas Mann έδωσε αυτή την ομιλία που συχνά διακόπτεται από ενδιαφερόμενους πολίτες και άτομα με στολές SA και έπρεπε να φύγει από αυτούς στο τέλος της ομιλίας του. Το 1933 πήγε στην εξορία και ακόμη και μετά το 1945 δεν μπορούσε πια να κάνει φιλίες με τους συμπατριώτες του - πιθανότατα είχε αναγνωρίσει ότι οι ανήσυχοι πολίτες εξακολουθούσαν να φταίνε, είχαν αλλάξει μόνο πουκάμισα.

Ο S. Fischer Verlag δημοσίευσε ακόμα την ομιλία του Mann το 1930 σε ένα μικρό φυλλάδιο, ούτε καν το μέγεθος DIN A 5. Περιλαμβάνει 31 σελίδες Thomas Mann σαφής θέση και επαινεί επίσης τους Σοσιαλδημοκράτες που ανέλαβαν την ευθύνη μετά τον χαμένο Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και δεν έκλεψαν απλώς όπως εκείνοι που πραγματικά ήταν υπεύθυνοι για αυτόν τον πόλεμο. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η ανάλυσή του ότι οι Συμφωνίες του Παρισιού καθιστούν σχεδόν αδύνατη τη δημοκρατία στη Γερμανία και ότι αυτές πρέπει να προσαρμοστούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα και τα οικονομικά του Ράιχ να αναδιαρθρωθούν.

Ως Γερμανός, έστω και Ευρωπαίος, βλέπει τον πολύ πρόωρο θάνατο του προηγούμενου έτους Γκούσταβ Στρισεμάν ένας φιλελεύθερος πολιτικός που υποστηρίζεται από το SPD, ο οποίος σχεδόν πέτυχε μια ειρηνική αναθεώρηση της Συνθήκης των Βερσαλλιών. Σε κάθε περίπτωση, έφερε τη Γερμανία στην Κοινωνία των Εθνών ήδη από το 1926—οκτώ χρόνια μετά το τέλος του πολέμου. Ο θάνατός του μπορεί να θεωρηθεί ως η αρχή του τέλους της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.

Thomas Mann δεν μασάει τα λόγια του στην ομιλία του και δηλώνει ότι «το αποτέλεσμα των εκλογών του Ράιχσταγκ δεν μπορεί να εξηγηθεί με καθαρά οικονομικούς όρους(1930: 11). Όπως οι φεντεραλιστές, αναγνωρίζει ότι ο εθνικισμός είναι η μεγαλύτερη απειλή για κάθε δημοκρατία. Και αυτός ο εθνικισμός, σε συνδυασμό με την απώλεια όλων των αστικών αξιών, δημιουργεί "μια νέα κατάσταση του νου της ανθρωπότητας που δεν έχει πλέον καμία σχέση με την αστική τάξη και τις αρχές της: ελευθερία, δικαιοσύνη, εκπαίδευση, αισιοδοξία, πίστη στην πρόοδο(1930: 15).

«Τροφημένο από τέτοιες διανοητικές και ψευδο-διανοούμενες εισροές, το κίνημα που αυτή τη στιγμή συνοψίζεται με το όνομα Εθνικοσοσιαλισμός και που έχει επιδείξει τέτοια τεράστια προωθητική δύναμη, λέω, αυτό το κίνημα ανακατεύεται με το γιγάντιο κύμα της εκκεντρικής βαρβαρότητας και της πρωτόγονης μαζικής δημοκρατίας Η βαρβαρότητα των εκθεσιακών χώρων που κυκλοφορεί στον κόσμο ως προϊόν άγριων, μπερδεμένων και ταυτόχρονα νευρικά διεγερτικών, μεθυστικών εντυπώσεων που επιτίθενται στην ανθρωπότητα».

Thomas Mann (1930: 17)

Στο τέλος της ομιλίας του προφήτευσε, με βάση τα γνωστά σήμερα, ότι θα σήμαινε την ατυχία μας αν οι αστοί ισχυρίζονται ότι είναι ευτυχισμένοι όπως η ελευθερία, η πνευματικότητα και ο πολιτισμός δεν είχαν πλέον την ευκαιρία να ζήσουν.

Και αυτό που ίσχυε τότε ισχύει και σήμερα!

Εμείς οι Δημοκρατικοί, από τον μορφωμένο πολίτη μέχρι την εργατική τάξη, όλοι ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε. Ξέρουμε επίσης τι θα συμβεί αν δεν το κάνουμε. Είναι στο χέρι μας τι θα συμβεί στη χώρα μας, στην Ευρώπη και στον κόσμο. Είναι καιρός να ανασυνταχθούμε όλοι, ένας προς ένας, και να επιστρέψουμε στις αξίες που κινούν κάθε χώρα και κοινωνία μπροστά. Αυτό περιλαμβάνει επίσης την επιμέλεια, την ειλικρίνεια και την ευπρέπεια.

Και έχοντας αυτό κατά νου, θα πρέπει σήμερα Thomas Mannομιλία του, που πραγματοποιήθηκε στην έλευση της μεγαλύτερης ατυχίας στην ανθρώπινη ιστορία μέχρι σήμερα. Όλοι μας -είτε Γερμανοί είτε όχι- δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας άλλη μια τέτοια ατυχία!

Εδώ είναι μια προστιθέμενη αξία για τους αναγνώστες μου.