Δημοσίευση φωτογραφία: πακέτο διάσωσης, επιδοτήσεις, πληρωμές μεταφοράς | © Shutterstock
Μέχρι τώρα, ακόμη και ο τελευταίος πολίτης θα έπρεπε να έχει παρατηρήσει ότι το καθιερωμένο κοινωνικό μας σύστημα δεν λειτουργεί πλέον ομαλά και ότι το κάνει εδώ και πολύ καιρό.
Το πρώτο βασικό πρόβλημα είναι ότι η πλειοψηφία από εμάς εξακολουθούμε να ορίζουμε τη δική μας ύπαρξη μέσω της εργασίας. Ο τελευταίος που πραγματικά επαναστάτησε εναντίον αυτού του συστήματος θα έπρεπε να είναι Friedrich Nietzsche ο οποίος είπε λακωνικά ότι όποιος δεν έχει τα δύο τρίτα της ημέρας για τον εαυτό του είναι σκλάβος. Μέχρι σήμερα όλοι καθορίζουμε τους εαυτούς μας μέσα από τη δουλειά - αλλά οι πιο έξυπνοι από εμάς απλώς προσποιούμαστε ότι είναι - και υποτίθεται ότι δεν κάνουμε τίποτα εξακολουθεί να είναι έργο του διαβόλου.
Ακόμη και οι δισεκατομμυριούχοι, είτε κληρονομημένοι είτε κερδισμένοι, δεν μπορούν να αρκούνται στην απλή αδράνεια, πρέπει να συνεχίσουν να προσποιούνται στον κόσμο ότι εργάζονται σκληρά τουλάχιστον 20 ώρες την ημέρα και ακόμη πιο σκληρά — κάποιοι μάλιστα το κάνουν, προς δική τους θλίψη. Η δουλειά καθορίζει τη ζωή τους, που δεν θα υπήρχε χωρίς δουλειά.
Και ακόμη και εκείνοι που δεν είναι καθόλου ικανοί να κάνουν καμία ουσιαστική δουλειά - οι λόγοι για αυτό είναι πιθανό να είναι ποικίλοι - πρέπει να αναγκαστούν να εργαστούν στην κοινωνία μας. Και αυτοί που θα μπορούσαν να δουλέψουν αλλά δεν θέλουν να «δουλέψουν» ανόητα μόνο και μόνο για να μην χρειαστεί να δουλέψουν.
Εν τω μεταξύ, μια θέση εργασίας έχει αναδειχθεί σε βασικό δικαίωμα από πολλούς ανθρώπους και ακόμη περισσότεροι είναι υπέρ της υποχρέωσης εργασίας.
Αυτό που είναι εντελώς ακατανόητο για μένα είναι ότι οι άνθρωποι δεν γεννήθηκαν στην πραγματικότητα για να εργάζονται, αλλά έχουν αναπτυχθεί τόσο καλά επειδή έψαχναν συνεχώς τρόπους για να πρέπει τουλάχιστον να εργάζονται λιγότερο. Και ακόμη και στην αρχέγονη εποχή οι άνθρωποι αναζητούσαν τέχνη και πολιτισμό για να ασχοληθούν ο ένας με τον άλλον όταν είχαν κάνει την απαραίτητη καθημερινή τους δουλειά - όχι για να δουλέψουν!
Τα ξαδέρφια μας στον κόσμο των ζώων εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τέτοιες στιγμές για εκτεταμένες μονάδες ύπνου ή απλώς κάθονται σε θερμές πηγές για να χαλαρώσουν.
Το δεύτερο βασικό πρόβλημα είναι ότι υπάρχει ακόμη μια ελάχιστη δουλειά που πρέπει να γίνει για να φέρει μια άνετη ζωή σε όλους τους ανθρώπους. Η πρόκληση εδώ είναι ποιος δουλεύει και ποιος όχι. Το πρώτο θεμελιώδες πρόβλημα, όπως διαπιστώνουμε όλο και πιο συχνά, δεν είναι η λύση στο δεύτερο θεμελιώδες πρόβλημα. Μια δουλοκτητική κοινωνία, είτε στην αρχαιότητα είτε ακόμα και σήμερα, δεν είναι επίσης ο σωστός τρόπος.
Ο σωστός δρόμος θα συνεχίσει να είναι πολύ περίπλοκος και πολύπλοκος, αλλά οι τεχνολογικές εξελίξεις θα συνεχίσουν να μας βοηθούν όπως πάντα. Ο αυτοματισμός και η ρομποτοποίηση είναι δύο πολλά υποσχόμενες λέξεις-κλειδιά εδώ. Η πρόκληση εδώ είναι ότι η κοινωνική ανάπτυξη πρέπει επίσης να συμβαδίζει με τις τεχνολογικές εξελίξεις. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει οπωσδήποτε να επαναπροσδιορίσουμε την ιδέα μας για τη δουλειά!
Το τρίτο βασικό πρόβλημα δεν είναι ότι όλα τα μέλη της κοινωνίας μας πρέπει να μπορούν να ζουν, γιατί αυτό είναι ένα αυτονόητο και επίσης ένα παγκόσμιο δικαίωμα του ανθρώπου, αλλά ότι κάθε κοινωνία πρέπει επίσης να το καταστήσει αυτονόητο δυνατό, δηλαδή να το χρηματοδοτήσει .
Η πρόκληση εδώ είναι ότι στην Ευρώπη, και ειδικά στη Γερμανία, οι ελάχιστες απαιτήσεις για την ανθρώπινη ύπαρξη έχουν αυξηθεί υπερβολικά σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο. Τόσο πολύ που λιγότερο από το 5% των Ευρωπαίων καταναλώνει το 50% των κοινωνικών παροχών που διατίθενται παγκοσμίως — παρεμπιπτόντως, μια ανισορροπία που δεν μπορεί να παραμείνει χωρίς περαιτέρω συνέπειες, όπως π.χ. Β. Μεταναστευτικές κινήσεις εντός και προς την Ευρώπη ή περαιτέρω αποσταθεροποίηση του πρώην παγκοσμίου εμπορίου που λειτουργούσε στη μέση.
Για να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε αυτή την ασυμφωνία μεταξύ φόρων και δαπανών, οι απαραίτητες αλλά μη κερδοφόρες θέσεις εργασίας πρέπει είτε να αυτοματοποιηθούν είτε να ανατεθούν σε χώρες με χαμηλούς μισθούς. Όπως διαπιστώνουμε τώρα, η τελευταία μπορεί να πετύχει μόνο σε μια λειτουργική παγκόσμια οικονομία που βασίζεται στον καταμερισμό της εργασίας.
Οι υπόλοιπες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη πρέπει είτε να είναι ιδιαίτερα κερδοφόρες, διότι χρηματοδοτούν σχεδόν πλήρως ολόκληρο το κοινωνικό σύστημα, είτε πρέπει να είναι απολύτως απαραίτητες για τη λειτουργία της ευρωπαϊκής μας κοινωνίας. Στην περίπτωση του τελευταίου, θα πρέπει τότε να είναι επιτακτική ανάγκη οι θέσεις αυτές να σχεδιαστούν και να στελεχωθούν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο σε αυτό το τρίτο θεμελιώδες πρόβλημα είναι το ίδιο το πρώτο θεμελιώδες πρόβλημα, δηλαδή ότι δημιουργούμε και διατηρούμε πάρα πολλές ψεύτικες θέσεις εργασίας χωρίς λόγο για το σύστημα. Αυτό περιλαμβάνει ολόκληρη τη λεγόμενη δεύτερη και τρίτη αγορά εργασίας, η οποία, όπως και να την δεις, είναι τελικά πάντα πρόβλημα για την κοινωνία μας. Ακόμα κι αν το δικαιολογείς με το γεγονός ότι ο καθένας δικαιούται να συνειδητοποιεί τον εαυτό του μέσα από την εργασία ή αν επισημαίνει ότι αυτοί οι άνθρωποι θα μπορούσαν αργότερα να επιστρέψουν στην πρωτογενή αγορά εργασίας. Αλλά τότε ισχυρίζομαι μόνο εκείνο το κομμάτι που δεν χρειαζόμαστε ή δύσκολα μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά.
Εάν κάποιος εξακολουθεί να απορρίπτει τη δεύτερη και την τρίτη αγορά εργασίας ως ένα καθαρό πρόβλημα πολυτέλειας που θα ήθελε να μπορεί να συνεχίσει να αντιμετωπίζει οικονομικά, πρέπει ωστόσο και να επισημαίνει όλο και περισσότερο το μεγαλύτερο μέρος της ψεύτικης εργασίας, δηλαδή από ένα καλό 50% των διοικητικών εργαζόμενους και ένα καλό 80% των τραπεζικών υπαλλήλων, ασφαλιστικών εταιρειών ή φοροτεχνικών συμβούλων. Ακόμα κι αν αυτή η εικονική εργασία υποστηρίξει το σύστημα, το καταστρέφει εμποδίζοντας την πλήρωση των πραγματικά απαραίτητων εργασιών. Ας μην μιλήσουμε για τους μηχανοδηγούς που τους αρέσει να απεργούν, των οποίων η απουσία θα βοηθούσε την κοινωνία μας συνολικά και θα έκανε πιο λειτουργικές τις τοπικές και τις υπεραστικές δημόσιες συγκοινωνίες. Όλοι γνωρίζουμε άλλες τέτοιες δουλειές που βάζουν τους ανθρώπους στη δουλειά, αλλά συνολικά βλάπτουν μόνο το σημερινό κοινωνικό μας σύστημα.
Και έτσι δεν βοηθάει να φέρουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, και σίγουρα όχι νέους μετανάστες, σε χαμηλούς μισθούς. Συνολικά, ακόμη και ο πιο αποτελεσματικός, φθηνός πωλητής κουρευτικών μαλλιών ή ντονέρ κεμπάπ δεν θα έχει κανένα όφελος για το σημερινό κοινωνικό μας σύστημα. Αν θέλουμε να απασχολήσουμε αυτούς τους ανθρώπους, είτε γεννήθηκαν εδώ είτε έχουν μόλις μετακομίσει εδώ, τότε είτε σε άκρως κερδοφόρες δουλειές είτε σε εργασίες απολύτως αναγκαίες για την κοινωνία, π.χ. Β. φροντίδα.
Βλέπω μόνο μία βιώσιμη διέξοδο από αυτά τα τρία βασικά προβλήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, δηλαδή την ανάδειξη της εκπαίδευσης σε βασικό αστικό καθήκον και την αποτελεσματική και βιώσιμη κύρωση της έλλειψης εκπαιδευτικών προσπαθειών. Συνολικά, πρέπει να κάνουμε την κοινωνία μας πιο αποτελεσματική και να αποδεχόμαστε και να ανεχόμαστε την ψεύτικη εργασία μόνο σε ελάχιστες εξαιρέσεις.
Η δουλειά πρέπει να είναι τόσο ακριβή που πρέπει να μπορείς να την αντέχεις οικονομικά και να θέλεις. Όποιος δεν μπορεί ή δεν θέλει να εργαστεί θα συνεχίσει να υποστηρίζεται επίσημα από το κοινωνικό σύστημα και είτε θα βρει μια κοινωνική δουλειά για τον εαυτό του είτε θα δοκιμάσει την τύχη του με ναρκωτικά, σε έναν εικονικό κόσμο ή απλά θα παρακολουθήσει τηλεόραση και YouTube όλη μέρα. Βίντεο — ή καθίστε σε υδρομασάζ όπως τα ξαδέρφια μας.
Εάν καταφέρουμε να διατηρήσουμε την οικονομία και την κοινωνία μας όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική και κερδοφόρα, τότε θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε το υπάρχον κοινωνικό μας σύστημα για αρκετό καιρό.
Τελικά, όμως, το κοινωνικό μας σύστημα θα καταρρεύσει, γιατί η ανισότητα στον κόσμο που περιγράφηκε παραπάνω θα πρέπει να αντισταθμιστεί και θα το κάνει - είτε το θέλουμε είτε όχι!
Η μόνη ευκαιρία θα ήταν αν μπορούσαμε να αναπτύξουμε σταδιακά τον υπόλοιπο κόσμο, ώστε να πλησιάσει το δικό μας επίπεδο - αλλά και εδώ η προσέγγιση θα ήταν αμοιβαία!
Δυστυχώς, όμως, εμείς ως κοινωνία θα αντιδράσουμε διαφορετικά και θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να διατηρήσουμε παραπλανητικούς κόσμους για όσο το δυνατόν περισσότερο.
Προσθήκη 19.8.2023
Εδώ είναι άλλη μια τροφή για σκέψη από το Twitter. Το «καταρτισμένο» εργατικό δυναμικό μεταφέρει μόνο τα σκουπίδια.
